Album tygodnia: Di Melo - „Zagubiony“

Każdego tygodnia przeszukujemy zakamarki, aby opowiedzieć wam o „zagubionym” lub klasycznym albumie, który naszym zdaniem warto usłyszeć. W tym tygodniu to Di Melo Di Melo.

Do czasu wydania debiutanckiego albumu Roberto “Di Melo” Santosa w 1975 roku, brazylijski przemysł muzyczny od dawna był obiektem międzynarodowej fascynacji. W poprzednich dwóch dekadach, wzrost popularności bossa nova wydawał się idealnym momentem między dwiema przełomowymi dyktaturami wojskowymi. Na przełomie lat 60. i 70. muzyka była poddawana surowej cenzurze, a garstka popularnych muzyków—najbardziej znana to Caetano Viloso i Gilberto Gil—została aresztowana, a nawet tymczasowo wygnana za niesprecyzowane polityczne różnice. Mimo to wielu brazylijskich muzyków przetrwało cenzurę wojskowego reżimu dzięki niewidoczniwej muzyce protestacyjnej, a branża nagraniowa kwitła dzięki tropicália i musica popular brasileria (MPB).

Podczas gdy złożona tożsamość afro-brazylijska od dawna napędzała wiele innowacji muzycznych w kraju, fascynacja Brazylii ruchem czarnej dumy w Stanach Zjednoczonych w połowie lat 70. spotęgowała nowe rozwinięcie polityczne. Nawet jeśli „afro fryzura, dashiki i turbany były kiedyś uważane za nieatrakcyjne, a nawet poniżające,” profesor Tulane Christopher Dunn zauważa w artykuł opublikowany przez Uniwersytet Brigham Young, „zaledwie pięć lat później... 'wypowiadali się o „świadomości czarnej”... i identyfikowali się z walkami czarnych ludzi w USA i postkolonialnej Afryce.' Zaktualizowany ruch czarnej dumy i antyrasizmu w Brazylii nie tylko przyjął radykalną politykę, ale także wplótł amerykański soul i funk w tkankę brazylijskiej muzyki popularnej i tradycyjnej.

Działania takie jak Jorge Ben, Tim Maia i Banda Black Rio są najbardziej międzynarodowo uznanymi i definitywnie reprezentującymi to, co można by leniwie opisać jako samba-soul czy samba-funk, muzyka przynależąca do tego ruchu „Czarne Brazylijskie”. Roberto Santos jest znacznie mniej znanym nazwiskiem, ale jego jedyny album studyjny jest jednym z najlepszych z tej klasy.

Santos urodził się w północno-wschodnim regionie Pernambuco w Brazylii, a jego Di Melo LP ma wyraźny regionalizm na niektórych utworach. Piosenkarz/gitarzysta podobno przeprowadził się do São Paulo pod koniec lat 60. i podpisał kontrakt z wytwórnią EMI/Odeon w 1974 roku po zaangażowaniu się w scenę muzyki na żywo w tym mieście. Di Melo było ambitne nie tylko w zakresie zróżnicowanych tradycji muzycznych, które wniosło na scenę, ale również w jednoczeniu muzyków, w tym słynnego współpracownika Milesa Davisa i Donalda Byrda, Hermeto Pascoal, oraz innych brazylijskich gigantów, takich jak Heraldo Dumont i Jose Briamonte.

„Kilario,” utwór przewodni albumu i lokalny hit, jest cudownie i ekonomicznie funkowy. Wszystko jest zsynchronizowane. Linia basu natychmiast wchodzi w groove, podczas gdy elektryczne pianino nieustannie podkreśla drugi takt, minimalna sekcja dęta wsadza się w lewym kanale, a gitara akustyczna z nylonową struną wypełnia puste przestrzenie energicznymi uderzeniami. I może największym atutem jest śpiew Di Melo. Dla amerykańskich uszu portugalski Santosa jest prawdopodobnie nie tylko niezrozumiały, ale także rytmicznie obcy. Jego frazowania wokalne zaczynają się i zatrzymują nagle, a jego akcenty i intonacje szofują i stukają przez niski tenor. W „A Vida Em Seus Métodos Diz Calma,” utwór wyróżniony na brazylijskiej kompilacji rare-groove wydanej przez Blue Note w 1997 roku, Fender Rhodes przewija się przez szybkie zmiany, a cowbell wyróżnia się jak niezwykle funkowy metronom nadążający za plączącymi się rytmami wokół niego.

Inne utwory są przedstawiane jako niemal nieprzefiltrowana muzyka ludowa, w tym rodzaj muzyki zwany baião, który Santos przyniósł do miasta. „Sementes,” na przykład, pakuje niespodziewanie soulowe tango z jazzowymi riffami elektrycznej gitary przemykającymi poniżej romantycznego akordeonu i energicznego pianina. (Brazylia miała swoją własną wersję tanga w formie maxixe.)

To początkowe trójkę utworów na stronie b płyty, która nadaje całości sens. „Pernalonga,” co dosłownie tłumaczy się jako „długie nogi” po angielsku, ale wydaje się odnosić do „robaka” lub „pająka,” rozpoczyna trio własnych kompozycji Santos’a, które przechodzą w wolniejszy i bardziej tradycyjny brazylijski finał. „João” to jeden z czterech utworów na albumie, które nie zostały napisane przez Di Melo, i jest najbliższy prostemu numerowi bossa , gdzie drażliwy rytm gitary podtrzymuje skąpe pianino. „Conformópolis” jest w podobnym stylu, zarówno słodki, jak i nawiedzający z dodatkiem rozwijającego się akompaniamentu smyczkowego i akordeonu, który niezręcznie siedzi obok warblingowego syntezatora.

Przez wiele lat Di Melo pozostał w dużej mierze nieznany poza Brazylią, ale pod koniec lat 90. płyta ponownie pojawiła się w świecie DJ-ów rare-groove w Londynie i Japonii. W 2004 roku album został ponownie wydany na CD w Europie przez EMI, a następnie znalazł drugie życie na winylu dzięki brazylijskiemu reprasowi i oficjalnemu wznowieniu przez francuską wytwórnię Superfly Records w 2011 i 2013 roku odpowiednio, które nie są tanie na rynku wtórnym.

Na okładce piosenkarz jest otulony ciemnością i kąpiący się w pomarańczowym odcieniu, co pasuje do jego skąpego dorobku i tajemniczej natury dla zagranicznych fanów. W ostatnich latach Di Melo pojawił się ponownie w dokumencie o jego życiu i karierze i dał kilka koncertów na żywo. Dla wielu fanów Di Melo nie jest istotne, dopóki go nie usłyszeliście. To rodzaj albumu, którego nie można odłożyć, głównie dlatego, że jest tak mało rzeczy podobnych do niego.